EMDR bij aanhoudende lichamelijke klachten

EMDR bij aanhoudende lichamelijke klachten

Hoe traumaverwerking het lichaam tot rust kan brengen**

Aanhoudende lichamelijke klachten zonder duidelijke medische oorzaak komen vaker voor dan veel mensen denken. Patiënten lopen van specialist naar specialist, ondergaan onderzoeken en krijgen soms te horen dat er “niets te vinden is”. Dat kan enorm frustrerend zijn. Toch betekent dit niet dat de klachten verbeelding zijn. Het zenuwstelsel reageert namelijk óók op onverwerkte stress, trauma’s of langdurige overbelasting.

Binnen het EMDR traumacentrum behandelen wij regelmatig cliënten met lichamelijke klachten die samenhangen met ingrijpende ervaringen. EMDR kan dan een belangrijke rol spelen in herstel.

Wat zijn aanhoudende lichamelijke klachten?

Aanhoudende lichamelijke klachten (ALK) zijn klachten die minimaal enkele weken aanwezig zijn en niet volledig verklaard kunnen worden door een medisch probleem. Medische oorzaken moeten altijd eerst worden uitgesloten, maar bij veel mensen blijkt het lichaam te blijven reageren, ook wanneer er geen ziekte wordt gevonden.

Veelvoorkomende klachten zijn onder meer:

• chronische pijn

• rug-, schouder- en nekklachten

• hoofdpijn of migraine

• hyperventilatie of benauwdheid

• hartkloppingen

• spanning in het lijf

• maag- en darmklachten

• vermoeidheid

Deze klachten kunnen ontstaan door een trauma, maar ook door langdurige stress, overprikkeling, conflicten, angst of gebeurtenissen die nooit goed zijn verwerkt.

Hoe ontstaan lichamelijke klachten door stress of trauma?

Het lichaam en brein zijn nauw met elkaar verbonden. Wanneer iemand iets meemaakt dat te heftig is om goed te verwerken, activeert het zenuwstelsel een beschermingsmechanisme. Het lichaam komt in een verhoogde staat van waakzaamheid. Dit kan uren, dagen of zelfs jaren blijven bestaan.

Dit gebeurt bijvoorbeeld:

• na een ongeval

• na medisch ingrijpen

• bij emotionele of fysieke mishandeling

• na een bevalling

• bij verlies of ingrijpende gebeurtenissen

• bij langdurige werkdruk of stress

• bij een jeugdtrauma dat nog steeds invloed heeft

Het lichaam slaat spanning op, waardoor klachten kunnen blijven bestaan, zelfs als de gebeurtenis allang voorbij is.

Waarom EMDR bij lichamelijke klachten?

EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) is een bewezen effectieve behandelmethode voor trauma en stressgerelateerde klachten. Door een herinnering te activeren terwijl het werkgeheugen wordt belast, wordt het brein gestimuleerd om vastgelopen informatie alsnog te verwerken.

Bij lichamelijke klachten richten we ons op:

• specifieke gebeurtenissen die de klachten uitlokten

• situaties waarin het lichaam overreageert

• patronen van spanning, angst of overprikkeling

• herinneringen waarbij het lijf “mee reageert”

Veel cliënten merken na enkele sessies al dat:

• het lichaam ontspant

• de pijn afneemt

• de spanning vermindert

• ze minder alert of gespannen zijn

• ze beter slapen

• ze weer meer vertrouwen krijgen in hun lijf

Dit betekent niet dat EMDR een wondermiddel is, maar het kan wél het zenuwstelsel kalmeren en verstorende herinneringen ontladen.

Hoe werkt EMDR bij aanhoudende lichamelijke klachten?

Tijdens een intake wordt onderzocht welke situaties of herinneringen samenhangen met de lichamelijke klacht. Soms is dat een duidelijk trauma; soms zijn het meerdere kleine gebeurtenissen die het systeem hebben overbelast.

De EMDR-behandeling richt zich op:

• herinneringen met lichamelijke activatie

• angstgedachten (“mijn lichaam laat me in de steek”)

• beelden die spanning oproepen

• lichamelijke sensaties (somatic EMDR)

• actuele situaties die klachten triggeren

Door deze ervaringen te verwerken, krijgt het lichaam opnieuw ruimte om te herstellen.

Verschil tussen medische klachten en stressgerelateerde klachten

Uiteraard moet altijd worden uitgesloten dat er een medische oorzaak is, zoals een ontsteking, neurologisch probleem of structurele afwijking. Wanneer de arts aangeeft dat hier geen verklaring ligt, kan het brein een cruciale rol spelen.

Bij stressgerelateerde klachten zien we vaak:

• wisselende symptomen

• klachten die erger worden bij spanning

• geen duidelijke medische afwijking

• verbetering wanneer iemand zich veilig voelt

• verergering bij triggers of herinneringen

EMDR richt zich precies op dit mechanisme: het ontladen van het stresssysteem.

Voor wie is EMDR geschikt?

EMDR kan helpen bij mensen met:

• onverklaarbare pijnklachten

• chronische spanning

• lichamelijke reactie op triggers

• klachten na een ongeluk of medische ingreep

• paniekklachten met fysieke symptomen

• trauma’s die nog voelbaar zijn in het lichaam

Ook bij kinderen en jongeren werkt EMDR vaak zeer effectief, omdat zij lichamelijke spanning snel opslaan.

Waarom kiezen voor het EMDR traumacentrum

Bij EMDR traumacentrum werken gespecialiseerde EMDR-therapeuten met veel ervaring in de behandeling van aanhoudende lichamelijke klachten. Kenmerken van onze aanpak:

• intensieve EMDR-trajecten, vaak sneller resultaat

• evidence-based werken volgens de nieuwste EMDR 2.0 en werkgeheugenbelasting

• dagtherapie mogelijk

• focus op veiligheid, duidelijkheid en samenwerking

• psycho-educatie over brein, stress en lichaam

• aandacht voor zowel de klacht als de onderliggende oorzaak

We combineren moderne behandelmethoden met jarenlange expertise in trauma en stressregulatie.

Wanneer hulp zoeken?

Hulp is zinvol wanneer:

• klachten langer dan enkele weken aanhouden

• onderzoeken niets opleveren

• spanning of pijn steeds terugkeert

• een gebeurtenis nog “in het lichaam zit”

• je merkt dat je lichaam steeds alert staat

• je emotioneel of lichamelijk bent vastgelopen

Wachten verergert klachten vaak. Hoe eerder het brein de kans krijgt om te verwerken, hoe sneller het lichaam tot rust komt.

Wil je weten of EMDR kan helpen bij jouw klachten?